Sağlıklı beslenme kavramı bireyin hangi besini tükettiği,ne sıklıkta tükettiği,besin miktarı vb. yemekle ilgili tüm tutum ve davranışları kapsamaktadır.Beslenme davranışı bireyin fiziksel durumu,duygusal durumu,yaşam tarzı gibi faktörlere göre değişmektedir.Bireyin mental yada duygusal durumundan etkilenerek uzun süreli yetersiz veya aşırı beslenmesi sonucu yeme bozuklukları oluşabilmektedir.Yeme bozukluklarında hastaların zayıf olmak amacıyla geliştirdiği bütün yiyeceklerin miktarını kısıtlama,yediklerini dışarı atma gibi özel davranışları bulunmaktadır.Yeme bozuklukları sağlık durumunun bozulmasına,mental komplikasyona,kognitif bozukluklara neden olabilir.
Yeme bozuklukları üç kategoride incelenmektedir;
- Anoreksiya Nervoza(A.N.)
- Blumiya Nervoza(B.N.)
- Başka Türlü Adlandırılamayan Yeme Bozukluğu(BTAYB)
Başka türlü adlandırılamayan yeme bozukluğu A.N. ve B.N. tanımlarına tamamen uymamayan klinik olarak yeme bozukluğu belirlenmiş olan hastalar için kullanılmaktadır.
Yeme bozukluklarının genetik faktörlerle ilgili olduğu belirtilmektedir.
ANOREKSİYA NERVOZA
Yaşa ve boya göre vücut ağırlığının %85 inden daha az olması,şişmanlıktan ve kilo almaktan aşırı korku,bozulmuş bir vücut algısı A.N. 'nın tanı kriterlerinden bazılarıdır.Anoreksiya Nervoza'lı bireylerde yedikleri besinleri kısıtlama,aşırı egzersiz yapma yada tıkınıp çıkarma davranışları mevcuttur.
Anoreksiya Nervoza da
- osteoporoz
- anemi
- elektrolit bozukluğu sonucu güçsüzlük,kardiak aritmi
- kuru cilt
- kabızlık
- düşük vücut sıcaklığı
- ani ölüm
- tiroid metabolizmasının yavaşlaması gibi komplikasyonlara rastlanabilmektedir.
BLUMİA NERVOZA
Blumiya Nervoza da hasta normal yada hafif kilolu olmaktadır.B.N. lı bireyler zayıflamak amacıyla A.N. ya benzer olarak yediklerini çıkarma davranışına sahiptir.B.N da bireylerde tıkınma atakları bulunur.Tıkınma ataklarında bireylerde belli zamanda aşırı miktarda besin tüketimi ve ne kadar yiyebileceğini kontrol edememe duygusu vardır.Bazı bireyler fazla miktarda besin tüketimi nedeniyle kilo almamak için sağlıksız davranışlarda(laksatif kullanımı,zorlayarak kusma,diüretik kullanımı) bulunmaktadır.
Blumia Nervozada;
- midenin akut dilatasyonu(midenin büyümesi)
- dişlerde aşınma
- parotis bezi büyümesi
- yemek borusu zedelenmesi
- karın ağrısı
- kalp yetmezliği gibi komplikasyonlara rastlanılmaktadır.
Yeme bozukluklarının tedavisinde multidisipliner tedavi (diyetisyen+psikiyatrist+hekim ekip halinde) çalışması gerekmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder