Obezite

Obezite Dünya Sağlık Örgütü tarafından insan sağlığı açısından risk oluşturan aşırı ölçüde yağın vücutta birikmesi olarak tanımlanır.Beden kitle indeksinin 30kg/m2 üzerinde olması obezite olarak değerlendirilir. 1975 yılından 2016’ya kadar 5-19 yaş arası kilolu ve obez çocuk görülme sıklığı dünyada dört kattan daha fazla oranda arttığı belirtiliyor(1)

Obezite insülin direnci,tip2 diyabet,hiperlipidemi,koroner arter hastalığı,hipertansiyon,solunum zorluğu,karaciğer yağlanması,kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarını vb. de beraberinde getirebiliyor(2)

Obezite&Covid19

Obezitenin koronavirüs riski ve hastalığın seyrine etkisi merak ediliyor.

Hastalık Kontrol Ve Önleme Merkezi(Centers For Disease Control And Prevention-CDC) kronik böbrek rahatsızlığı,kanser,obezite,tip2 diyabet gibi rahatsızlıkları olan her yaştan yetişkinler için şiddetli covid19 açısından riskin arttığını ifade ediyor. Aynı zamanda covid19 hakkında bilgilerin bilim geliştikçe herhangi zamanda değişebileceği belirtiliyor(3)

Araştırmalar koronavirüsün ACE2 reseptörü kullanarak vücuda giriş yaptığını gösteriyor. ACE2 nin yağ dokusunda fazla oranda bulunabileceği ve artmış yağ dokusu miktarıyla birlikte ACE2 miktarı da obez bireylerde fazla olabileceği anlatılıyor.Obezitenin covid19 riskini arttırabileceği hipotezini destekleyebileceği düşünülüyor.Covid19 döneminde obeziteye daha fazla önem verilmesi öneriliyor(4)

Bu konuda daha fazla çalışma yapılmalıdır.

16 gözlemsel çalışmanın (109.881 covid19 hastası) dahil edildiği bir doz-yanıt meta-analiz çalışmasında beden kitle indeksi(BMI) ile kritik covid19 ve hastane içi mortalite ilişkisi araştırıldı.Bu gözlemsel çalışma sonuçları beden kitle indeksi 30 ve üzeri olan covid19 hastalarının(obezite) diğerleri ile karşılaştırıldığında kritik covid19 için 2.35 kat riskle ve 2.68 kat covid19’dan ölüm oranı ortaya çıkmış. Beden kitle indeksinde her 1kg/m2 lik artışın kritik koronavirüs hastalığı riksini %9 ve ölüm oranında %6 oranında artış olduğu belirtilmiş.Alt grup analiz sonuçlarında 60 yaş üstü obezitesi olanların kritik covid19 açısından riskinin önemli ölçüde artmış olmasıyla ilişkilendirildiği gösterilmiş.  Obezite&kritik koronavirüs riski ve mortalite ilişkisinin kanıtlanabilmesi için farklı popülasyonlarda daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğu söylenmiştir(5)

Bir başka sistemik derleme ve meta-analiz çalışmasında çoğunluğu Amerika olan İtalya,Fransa,İspanya,İngiltere,Çin,Meksika,Brezilya ve Yunanistanda yürütülen 41 makale covid19 testi olan 219.543 hasta dahil edilmiş.Bu hastalardan 115.635’i  covid-19 pozitif çıkmış.

•   Bu çalışmalardan üçü toplamda 164.622 hastanın covid19 testi açısından incelendiğinde 57.499’unun covid19 pozitif olduğu belirlenmiş.Obezite hastalarının diğerlerine oranla covid19 testinin pozitif çıkma insidansının daha yüksek olduğunu göstermiştir(OR=1.50,I²=69.2%).
• Bu çalışmalardan 11’i covid19 pozitif testi ve hastaneye yatış oranlarını değerlendirmiş.70.795 covid19 pozitif hastadan 25.403’ü hastaneye yatırılmış.Sonuçlara göre obezite problemi yaşayan  covid19 testi pozitif çıkanların obez olmayanlara oranla hastaneye yatış insidansları daha yüksek çıkmıştır(OR=1.54,I²=60.9%).
•  Makalelerden 15’i 30.268 covid19&yoğun bakım kabulü açısından değerlendirilmiş.29.905 inden 4086 sına yoğun bakım tedavisi gerekmiş.Geri kalan çalışmalar ise yalnızca OR değerlerini belirtmişler. Obezite sorunu olan koronavirüs hastalarının yoğun bakım ünitesine yatış sıklığı  olmayanlara oranla daha yüksek sıklıkta gösterilmiştir.
•   Obez bireylerin Covid19 hastalığından mekanik ventilasyon tedavisi alma sıklığı obez olamayanlara oranla daha yüksek olduğu gösterilmiştir(OR=1.47,I²=18.8%)
•   Covid19 açısından hastaneye yatan obeziteye sahip olanların diğerlerine oranla hastane içi mortalite sıklığı daha yüksek bulunmuş(OR=1.14,I²=74.4%)

Çalışma sonlanırken maske,mesafeye dikkat ettikten sonra obezitenin covid19 açısından potansiyel etkileriyle savaşmak için sağlıklı diyet ve egzersizin önemi vurgulanmıştır.Obez bireylerde covid19 patofizyolojisinin daha fazla incelenmesi gerektiği ile bitirilmiştir(6)

Sonuç olarak obezite insan sağlığına olumsuz etkileri olan ve çeşitli comorbiditeleri de beraberinde getiren hastalıktır. Obezite görülme sıklığı dünya üzerinde artmaktadır. Obezite ve koronavirüs hakkında daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Fakat obezite ve muhtemel etkilerinin azaltılması için maske,mesafe ve hijyen dışında alanında uzman kişiler tarafından multidisipliner tedavi uygulanmalıdır.Obezite problemi olanlara sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılarak yaşam kaliteleri yükseltilmelidir.

Koronavirüs açısından daha detaylı bilgiye Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı'nın sayfalarından ulaşabilirsiniz.

Kaynakçalar

1. Dünya Sağlık Örgütü 'obezite' https://www.who.int/health-topics/obesity#tab=tab_
2. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - Obezitenin Yol Açtığı Sağlık Problemleri https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/obezite/obezitenin-yol-actigi-saglik-problemleri.html
3. CDC(Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi) https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/need-extra-precautions/people-with-medical-conditions.html
4. Albashir A. (2020). The potential impacts of obesity on COVID-19. Clinical medicine (London, England), 20(4), e109–e113. https://doi.org/10.7861/clinmed.2020-0239
5. Du, Y., Lv, Y., Zha, W., Zhou, N., & Hong, X. (2020). Association of Body mass index (BMI) with Critical COVID-19 and in-hospital Mortality: a dose-response meta-analysis. Metabolism: clinical and experimental, 154373. Advance online publication. https://doi.org/10.1016/j.metabol.2020.154373
6. Yang, J., Tian, C., Chen, Y., Zhu, C., Chi, H., & Li, J. (2020). Obesity aggravates COVID-19: An updated systematic review and meta-analysis. Journal of medical virology, 10.1002/jmv.26677. Advance online publication. https://doi.org/10.1002/jmv.26677